Καλλιέργεια κινόας

(19 votes, average: 4.84 out of 5)

Loading...

Η κινόα είναι μία υπερτροφή-super food και με τις ιδιότητες που έχει θεωρείται ως το πιο θρεπτικό είδος σπόρου στον κόσμο (FAO 2011). 

Ποιοτικά υπερέχει του σιταριού ως τροφή. Είναι μία νέα, άγνωστη στην Ελλάδα καλλιέργεια που καλλιεργείται τόσο για το σπόρο της ως τροφή, όσο και για τα φύλλα της, εδώδιμα ως σαλατικό και στο μαγείρεμα όπως το σπανάκι.

Εδαφοκλιματικές απαιτήσεις

Η κινόα είναι ένα ετήσιο ποώδες φυτό. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται απευθείας στο χωράφι την άνοιξη. Φυτρώνει σε 3-10 μέρες όταν η θερμοκρασία είναι γύρω στους 15 0C. Υψηλότερες θερμοκρασίες καθυστερούν το φύτρωμα ή παρατηρείται ανομοιομορφία φυτρώματος. Τον πρώτο μήνα μετά το φύτρωμα η κινόα μεγαλώνει σχετικά αργά. Χρειάζονται γύρω στις 60 μέρες για να αρχίσει η άνθηση και πάνω από 100 μέρες έως 150 για τη συλλογή, ανάλογα με την ποικιλία και τις καλλιεργητικές πρακτικές και συνθήκες.

Η κινόα συναντάται σε μικρά, ακόμα και παράκτια έως μεγάλα υψόμετρα, μέχρι και 4.000 m, σε ελαφρά εδάφη, με καλή στράγγιση, pH 6-8,5 και ετήσια βροχόπτωση 300-1.000 mm. Οι κατάλληλες θερμοκρασίες για την αύξηση – ανάπτυξη της κινόας είναι στο εύρος -3 έως 35 0C. Χρειάζεται υγρασία στο έδαφος στα πρώτα στάδια για την αύξηση – ανάπτυξη του φυτού και ξερικές συνθήκες κατά την ωρίμανση και συλλογή του σπόρου.

Ποικιλίες

Μερικές γνωστές ποικιλίες είναι οι Faro, CO 407, Carmen, Atlas, CO 409, Cahuil, CO 407 Black, Real, Kancolla, Blanca de Junín, Sajama, Linares, Dave, Milahue, Temuco, κ.α. (FAO 2011).
Τα πειράματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στην Ελλάδα, για 3 χρόνια το 2008-2010, έγιναν με τις ποικιλίες Faro και CO 407 (προμήθεια σπόρου από Βιέννη, Γεωργικό Πανεπιστήμιο BOKU, Dr. D. Gimplinger).

Καλλιεργητικές Τεχνικές

Σπορά

Γίνεται την άνοιξη, απευθείας στο χωράφι. Προτιμότερο είναι να γίνει σπορά σε έδαφος με ικανοποιητική υγρασία παρά να γίνει πότισμα μετά τη σπορά. Το φύτρωμα γίνεται σε 3-10 μέρες. Η σπορά γίνεται με πνευματική μηχανή σε όλη την επιφάνεια ή καλύτερα σε γραμμές σε αποστάσεις 50-70 cm γραμμή από γραμμή και περί τα 5-10 cm επί της γραμμής. Η σπορά σε γραμμές συνιστάται γιατί επιτρέπει την καλλιέργεια μεταξύ των γραμμών για τον έλεγχο των ζιζανίων δεδομένου ότι δεν υπάρχουν ακόμα ικανοποιητικά εκλεκτικά ζιζανιοκτόνα για την κινόα Η ποσότητα σπόρου για ένα στρέμμα. είναι 100 g για σπορά σε γραμμές και περί τα 200 g για σπορά σε όλη την επιφάνεια. ή όταν οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές. Ένα γραμμάριο περιέχει 200-500 σπόρους, ανάλογα με την ποικιλία.

Λίπανση

Η κινόα αντιδρά θετικά στην βασική αζωτούχο λίπανση. Αντίδραση στο φωσφόρο αναφέρεται μόνο σε εδάφη πολύ φτωχά. Το κάλιο θεωρείται απαραίτητο στην κινόα γιατί η περιεκτικότητα της κινόας σε κάλιο είναι σχετικά υψηλή συγκρινόμενη με το σιτάρι.

Άρδευση

Η κινόα ως θερινή καλλιέργεια και στις ελληνικές ξερικές συνθήκες έχει ανάγκη από άρδευση, παρόλο ότι θεωρείται καλλιέργεια ανθεκτική στην ξηρασία. Καλό είναι η πρώτη άρδευση να γίνεται όταν τα φυτά φτάσουν στο στάδιο των 4-6 φύλλων εφόσον η σπορά έχει γίνει σε έδαφος με εδαφική υγρασία ικανή για το φύτρωμα. Κατά το στάδιο της ανθοφορίας συνιστάται να αποφεύγεται η άρδευση.

Συλλογή

Το κατάλληλο στάδιο συλλογής του σπόρου της κινόας είναι όταν ο σπόρος έχει σκληρύνει αρκετά και δεν μπορεί να χαραχθεί εύκολα με το νύχι, τα φυτά κιτρίνισαν και τα φύλλα ξεράθηκαν και έπεσαν. Ο σπόρος σε αυτό το στάδιο καθαρίζεται εύκολα από το περιάνθιο με απλό τρίψιμο. Η συλλογή γίνεται με αλωνιστικές μηχανές που φέρουν ειδικά κόσκινα. Η μηχανική συλλογή χρειάζεται προσοχή για να περιορίζονται οι απώλειες σε σπόρο.

Απόδοση

Όπως σε κάθε καλλιέργεια έτσι και στην κινόα η απόδοση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες με κυριότερους την ποικιλία, τις καλλιεργητικές πρακτικές (π.χ. τρόπο συλλογής) και τις εδαφοκλιματικές συνθήκες. Οι αποδόσεις διαφέρουν σημαντικά και από χρόνο σε χρόνο και από περιοχή σε περιοχή και μπορεί να οφείλονται στην εγκατάσταση της καλλιέργειας, τα ζιζάνια, τη συλλογή και άλλους παράγοντες. Ένας παράγοντας που έχει σημαντική επίδραση στην αύξηση-ανάπτυξη της κινόας και μειώνει την απόδοση είναι ο συνδυασμός υψηλές θερμοκρασίες και μεγάλες μέρες (μεγάλη φωτοπερίοδος) κατά την καλλιεργητική περίοδο.

Γενικά, σε παγκόσμιο επίπεδο αναφέρονται αποδόσεις από 40-50 κιλά το στρέμμα έως και πάνω από 400 κιλά. Οι χαμηλές αποδόσεις παρατηρούνται στις περιοχές καταγωγής της κινόας όπου η καλλιέργεια γίνεται ακόμα σε μεγάλο βαθμό παραδοσιακά και εντατικά, ενώ οι υψηλότερες όπου ακολουθούνται σύγχρονες τεχνικές.

Ξήρανση – Αποθήκευση

Ο σπόρος πρέπει να είναι ξηρός, υγρασία κάτω από 10 %, για να μπορεί να αποθηκευτεί χωρίς να κινδυνεύει να αλλοιωθεί. Πριν τη χρήση ο σπόρος πρέπει να απαλλαγεί από τις σαπωνίνες που περιέχονται στο περισπέρμιο και αυτό γίνεται με εμποτισμό – πλύσιμο σε νερό ή μηχανικά..

Εχθροί και Ασθένειες

Η βιβλιογραφία αναφέρει προβλήματα από ιώσεις, αλλά και μύκητες όπως Sclerotium, Peronospora, Phoma exigua, Ascochyta, Botrytis cinerea Pseudomonas sp στη Ν. και Β. Αμερική και αλλού. Σε άλλες χώρες ως πιο σοβαρή ασθένεια αναφέρεται ο Περονόσπορος. Στην Ελλάδα στα πειράματα κινόας δεν παρατηρήθηκαν ασθένειες. Η πιο πιθανή εξήγηση πρέπει να είναι μάλλον γιατί η καλλιέργεια ήταν νέα, σε μικρή έκταση και για 2-3 χρόνια μόνο και έτσι ίσως δεν πρόλαβαν να εκδηλωθούν ασθένειες.

Χρήσεις της κινόας

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω η κινόα χαρακτηρίζεται και κατατάσσεται στα λειτουργικά τρόφιμα (super foods). Με τις ιδιότητες που έχει θεωρείται ως ίσως το πιο θρεπτικό είδος σπόρου στον κόσμο (FAO, 2011).
Χρησιμοποιείται με τη μορφή σπόρου, ως αλεύρι για πολλά παρασκευάσματα, καθώς και ως φύλλα και νεαρά σπορόφυτα.

Στους τόπους καταγωγής της η κινόα χρησιμοποιείται στη μαγειρική με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Μερικοί τρόποι είναι: αλεύρι, ψωμί, κέικ, μπισκότα, σούπες, επιδόρπια, μακαρόνια, κουσκούς, σαν ρύζι, σε σνάκς, δημητριακά προγεύματα, λουκουμάδες, κρέπες, ψημένοι σπόροι, κ.α. (FAO 2011).

Τα φύλλα και νεαρά σπορόφυτα της κινόας είναι πλούσια σε πρωτεΐνη, βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία όπως ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο κ. α. και γι αυτό ως σαλατικά πολύ πιο θρεπτικά από ότι άλλες πράσινες σαλάτες.. Τα φύλλα και νεαρά σπορόφυτα μπορούν να χρησιμοποιούνται και μαγειρευτά όπως το σπανάκι.
Τα πράσινα στελέχη και τα φύλλα χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή αλλά και ξηρά ως βιοκαύσιμο.

Η σωστή σειρά των διαδικασιών, η αποφυγή απρόβλεπτων καταστάσεων και ο συνδυασμός της εκτέλεσης των εργασιών, μπορεί να συντομεύσει κατά πολύ τις διαδικασίες, να μειώσει τα έξοδα εγκατάστασης και να καταστήσει την επιχείρηση κερδοφόρα νωρίτερα.

Θέλεις να μάθεις περισσότερα;

Συμπληρώστε την αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ή επικοινωνήστε μαζί μας για να σας καθοδηγήσουμε.

---